ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2023-24

Το μάθημα εξετάζει τις μορφές του θεάτρου, της θεατρικότητας και της παραστατικότητας στην περίοδο από τον 2ο-3ο αιώνα μ.Χ μέχρι την εποχή του Ιουστινιανού και το τέλος του 6ου αιώνα. Ανιχνεύεται η σχέση του θεάτρου με το αρχαίο ελληνικό θέατρο, η επίδραση του ρωμαϊκού θεάτρου που οδήγησε σε μια εντελώς διαφορετική μορφή θεατρικότητας και θεάματος αυτή την εποχή.  Θα εξεταστούν επίσης οι διαφορετικοί χώροι παρουσίασης των θεαμάτων σε συνδυασμό με τον κοινωνικό απόηχο που αυτά προκαλούσαν. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στην εξέταση των εκκλησιαστικών πηγών, ώστε να αποσαφηνιστούν όσο το δυνατόν οι λόγοι που προκάλεσαν την επικριτική στάση της Εκκλησίας.  Η παραστατικότητα με τη μορφή της παρουσίασης διαφόρων μορφών δημόσιας δράσης μπροστά σε κοινό αποτελεί επίσης ένα από τα βασικά σημεία του μαθήματος σε συνδυασμό με τη μελέτη των τεχνών και γενικότερα της εικαστικής μαρτυρίας, που αποτυπώνει πολλές μορφές παραστατικότητας στα πρώιμα βυζαντινά χρόνια.

Το μάθημα δίνει έμφαση στον σκηνικό χώρο του αρχαίου θεάτρου και παρακολουθεί τις μορφολογικές αλλαγές που αυτός υπέστη από την κλασική έως και την ελληνιστική εποχή. Παράλληλα, εξετάζει την όψιν, δηλαδή τα δύο οπτικά στοιχεία που πλαισιώνουν μια αρχαία παράσταση, τον σκηνικό διάκοσμο και την ενδυματολογία, θέτοντας τα ακόλουθα ερωτήματα: Τι ορίζουμε ως «αρχαία σκηνογραφία»; Υπήρχαν σκηνικά και «είδη φροντιστηρίου» στο αρχαίο θέατρο; Ποιος ήταν ο εισηγητής της σκηνογραφίας και τι γνωρίζουμε για το επάγγελμα του σκηνογράφου στην αρχαιότητα; Ποιος ήταν ο ρόλος της σκευής (προσωπεία / κοστούμια) σε ένα αρχαίο δράμα; Πώς ήταν τα κοστούμια της τραγωδίας, της κωμωδίας και του σατυρικού δράματος; Πως σκηνοθετούνταν τα πρώιμα έργα του Αισχύλου και πως εκείνα που παρουσιάστηκαν μετά την Ορέστεια (458 π.Χ.); Ποιες σκηνοθετικές ανάγκες κάλυπτε η διώροφη ελληνιστική σκηνή με το προσκήνιο; Στα ερωτήματα αυτά καλούνται οι φοιτητές/τριες του ΠΜΣ να απαντήσουν μέσα από τη συγγραφή εργασίας, τη συμμετοχή τους σε ασκήσεις επί συγκεκριμένου υλικού και τον γόνιμο διάλογο με τη διδάσκουσα.