- Διδάσκων: Magda Boniati
- Διδάσκων: Nektarios Zarras
Το μάθημα αποσκοπεί στην ανάδειξη της γραπτής μαρτυρίας για τη σχέση των μνημείων με τις ιδιαίτερες ιστορικές συνθήκες κατά τις οποίες δημιουργήθηκαν, και στη σχέση τους με τον ίδιο τον περιβάλλοντα χώρο στον οποίο κατασκευάστηκαν. Ένα μνημείο, ακόμη και μία ολόκληρη πόλη γίνονται περισσότερο κατανοητά όταν ενταχθούν μέσα σε ιστορικά και πολιτιστικά συγκεκριμένο χώρο και χρόνο.
Η περιγραφή μνημείων και τόπων αναφέρεται συχνά σε κείμενα που σώζονται ως πολύτιμες πηγές συμπλήρωσης, ακόμη και κατανόησης του έργου της αρχαιολογικής σκαπάνης. Συχνά τα κείμενα αυτά είναι λογοτεχνικά (έπος ή δραματική ποίηση), άλλοτε έργα που εξειδικεύονται στην περιγραφή μνημείων (έργα περιηγητών/γεωγράφων).
Στο πλαίσιο του μαθήματος εξετάζονται
- παραδείγματα επέμβασης του ανθρώπου στο φυσικό περιβάλλον και οι τρόποι να αντιληφθούμε τις ιδιαίτερες συνθήκες κατασκευής μνημείων ή οικισμών
- η πολιτιστική αξία των μνημείων διαχρονικά
- μαρτυρίες των σημαντικότερων συγγραφέων που αποτύπωσαν μέσω του γραπτού λόγου την εμπειρία των πόλεων και των τόπων που επισκέφθηκαν. Αναλύεται το έργου του Στράβωνα και το έργο του Παυσανία Ελλάδος Περιήγησις. Τα έργα αυτά δεν παρουσιάζουν μόνο την τοπογραφία των πόλεων που έχει επισκεφθεί ο συγγραφέας, αλλά περιλαμβάνουν την περιγραφή εθίμων, παραδόσεων, ιστοριών συνυφασμένων με τους τόπους αυτούς. Από αυτήν την άποψη οι μαρτυρίες αυτές αποτελούν σημαντική πηγή αρχαιογνωσίας και ανασύστασης του αρχαίου ελληνικού κόσμου, ειδικά κατά την κλασική περίοδο.
- Διδάσκων: Anastasios Chamouzas
- Διδάσκων: Vasileios Sidiropoulos
- Διδάσκων: Spyros Siropoulos
Το μάθημα αυτό αποτελεί μια εισαγωγή στις νέες τεχνολογίες που με οποιοδήποτε τρόπο υποστηρίζουν και διευκολύνουν το αρχαιολογικό έργο. Ορίζεται η έννοια "Νέες Τεχνολογίες" και εισάγονται οι φοιτητές στην απαραίτητη διεπιστημονικότητα για την εφαρμογή τους. Παρουσιάζονται στην συνέχεια οι δυνατότητες των σύγχρονων τεχνολογικών για την Διάδοση και διάχυση της πληροφορίας (δηλ. κοινωνική πληροφόρηση, πολυμέσα κ.τ.λ.). Κατόπιν θίγονται θέματα περιβαλλοντολογικής ευαισθητοποίησης, όπως είναι η κλιματική αλλαγή, η διάχυση ανθρωπολογικών πληροφοριών κλπ. Ακολούθως παρουσιάζονται οι εφαρμογές των σύγχρονων τεχνολογιών για αρχαιολογικές αναζητήσεις με την βοήθεια Τηλεπισκόπησης, Μαγνητομετρίας, Γεωραντάρ κλπ. Επίσης εισάγεται η έννοια της Γεωμετρικής Τεκμηρίωσης Μνημείων και Κειμηλίων και αναπτύσσονται οι σύγχρονες μέθοδοι συλλογής και επεξεργασίας της σχετικής πληροφορίας. Ακολούθως θίγονται ζητήματα αποθήκευσης και διαχείρισης της ψηφιακής πληροφορίας, μέσω της ανάπτυξης βάσεων δεδομένων και συστημάτων πληροφοριών για μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους. Η συμβολή των σύγχρονων μεθοδολογιών στην υποστήριξη ανασκαφών αποτελεί τέλος ξεχωριστό κεφάλαιο λόγω της αυξημένης σημασίας της στην καθημερινή αρχαιολογική πρακτική.
- Διδάσκων: Maria Bratitsi
- Διδάσκων: Andreas Georgopoulos
- Διδάσκων: Asimina Vafiadou
Το μάθημα εξετάζει τα μορφολογικά, δομιολειτουργικά και συντακτικά στοιχεία της αιγυπτιακής γλώσσας του Μέσου Βασιλείου (κλασικά αιγυπτιακά) μέσα από την ανάλυση ιερογλυφικών επιγραφών και σύντομων αποσπασμάτων της αρχαίας αιγυπτιακής γραμματολογίας. Ο/η φοιτητής/τρια εξοικειώνεται με τα βασικά χαρακτηριστικά και τις στρατηγικές ανάγνωσης των ιερογλυφικών σημείων και εισάγεται στη γραμματική και το συντακτικό του ρηματικού και μη ρηματικού λόγου. Παράλληλα, έρχεται σε επαφή με βασικές πτυχές και τεχνικές της επιγραφικής μέσα από την ανάλυση αντιπροσωπευτικών ταφικών και αναθηματικών επιγραφών του Μέσου Βασιλείου. Επιχειρείται, τέλος, μια εισαγωγή στην ιερατική γραφή και παλαιογραφία.
- Διδάσκων: Panagiotis Kousoulis
Το μάθημα, εξετάζει την εξάπλωση του ελληνικού στοιχείου στη Μεσόγειο κατά την περίοδο του αποκαλούμενου «Μεγάλου Αποικισμού», από τα μέσα του 8ου αιώνα π.Χ. μέχρι την εποχή των Περσικών Πολέμων (490-480). Θα διερευνηθεί ο όρος «αποικισμός» γενικότερα και ειδικότερα ο χαρακτήρας του Μεγάλου Αποικισμού και τα αίτιά του. Οι προϋποθέσεις ίδρυσης, οι επιλογές τόπων, η διαδικασία και οι περιορισμοί των νέων αποικιών. Οι σχέσεις με τη μητρόπολη και οι σχέσεις με τον ντόπιο πληθυσμό. Οι συνέπειες και τα αποτελέσματά του Μεγάλου Ελληνικού Αποικισμού. Θα παρουσιαστούν τα αποικιακά κύματα προς τις διάφορες περιοχές της Μεσογείου: Ανατολή και Κύπρο, Εύξεινο Πόντο και Προποντίδα, Βόρειο Αιγαίο και Χαλκιδική, Αίγυπτο και Βόρεια Αφρική, Κάτω Ιταλία και Σικελία, Βορειοδυτική Ελλάδα και Ιλλυρία, Γαλατία και Ισπανία. Έμφαση θα δοθεί στην ιστορία και την αρχαιολογία των σημαντικότερων Ελληνικών αποικιών και κυρίως στην αρχαιολογική μαρτυρία και τη διακίνηση αγαθών και ιδεών που καταδεικνύουν τις σχέσεις των πόλεων αυτών, τόσο με τις μητροπόλεις τους, όσο και με τον ευρύτερο Μεσογειακό χώρο.
- Διδάσκων: Magda Boniati
- Διδάσκων: Paolo Scirpo
- Διδάσκων: Stella Spantidaki
- Διδάσκων: Emmanouil Stefanakis
ο μάθημα στοχεύει να εξοικειώσει τον φοιτητή/την φοιτήτρια με τον τομέα της Αρχαιολογίας του Φύλου, ο οποίος εξετάζει τις αρχαίες κοινωνίες μέσω της ανάλυσης των έμφυλων ρόλων όπως αυτοί ανιχνεύονται στο αρχαιολογικό αρχείο. Η μελέτη των έμφυλων ρόλων και σχέσεων συμβάλλει καίρια στην ανάπτυξη της επιστήμης της αρχαιολογίας: αφενός προϋποθέτει τον κριτικό αναστοχασμό παλαιότερων ερμηνειών, αφετέρου, συνεισφέρει στην ευρύτερη κατανόηση της κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης των αρχαίων κοινωνιών, καθώς το κοινωνικό φύλο είναι άρρηκτα συνυφασμένο με όλες τις πτυχές της ανθρώπινης ζωής. Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του μαθήματος, θα εξετάσουμε με ποιον τρόπο ορίζεται η έμφυλη ταυτότητα, πώς αυτή κατασκευάζεται και επιτελείται, καθώς και πώς μπορούμε να την μελετήσουμε αρχαιολογικά μέσα από τη στοχευμένη εφαρμογή θεωρητικής και μεθοδολογικής προσέγγισης. Επίσης, στόχος του μαθήματος είναι η σύνδεση της θεωρίας και της μεθόδου με συγκεκριμένα προϊστορικά παραδείγματα από την Ανατολική Μεσόγειο που αφορούν το κοινωνικό φύλο σε σχέση με ζητήματα κοινωνικής ταυτότητας, κύρους, εξουσίας, οικονομικής παραγωγής, συμβολισμού και βιωματικών εμπειριών. Μέσα από την κριτική αναθεώρηση στερεότυπων ερμηνειών αναφορικά με τους έμφυλους ρόλους και τις σχέσεις ανδρών-γυναικών, οι φοιτητές/φοιτήτριες καλούνται να αντικαταστήσουν τις αυθαίρετες “υποθέσεις” με αρχαιολογικά τεκμήρια, και να αντιληφθούν τα επιστημονικά και δεοντολογικά προβλήματα που προκύπτουν όταν σύγχρονα κοινωνικά πρότυπα προβάλλονται στο παρελθόν.
- Διδάσκων: Maria Mina