Σκοπός του μαθήματος είναι η θεωρητική μελέτη της έννοιας του κοινωνικού αποκλεισμού και των μορφών που αυτή παίρνει στη σύγχρονη κοινωνία και η ανάδειξη της διαλεκτικής σχέσης της Εκπαίδευσης με τις διάφορες μορφές αποκλεισμού, με έμφαση στις πολιτικές αντιμετώπισης του. Στις πρώτες ενότητες ανασκοπούνται βιβλιογραφικά οι θεωρητικές αφετηρίες διαφόρων επιστημολογικών ρευμάτων που συνεισφέρουν στην νοηματοδότηση, την τυπολογία και την ερμηνεία των ποικίλων μορφών κοινωνικού αποκλεισμού. Αφού εξεταστούν με μια διεπιστημονική ματιά τα βασικά αίτια της ανάπτυξης των κυριότερων μορφών φαινομένων κοινωνικού αποκλεισμού, εξετάζεται στη συνέχεια η σχέση των αιτιών και των εκφάνσεων του κοινωνικού αποκλεισμού με την Εκπαίδευση. Επίσης, με ανασκόπηση των συμπερασμάτων εμπειρικών ερευνών τεκμηριώνεται σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο η ύπαρξη και η ένταση των σχετικών φαινομένων καθώς και της αμφίδρομης σχέσης μεταξύ κοινωνικού αποκλεισμού και Εκπαίδευσης. Αναδεικνύονται όχι μόνο οι διαφορετικές μορφές φαινομένων κοινωνικού αποκλεισμού στο χώρο της σχολείου και της Παιδεία γενικότερα αλλά και η επίδρασή τους σε φαινόμενα όπως η σχολική διαρροή, ο εκφοβισμός και η σχολική αποτυχία. Τέλος, ανασκοπείται τόσο θεωρητικά όσο και εμπειρικά ο ρόλος της εκπαιδευτικής πολιτικής και του εκπαιδευτικού σχεδιασμού για την αναπαραγωγή ή αντίθετα αντιμετώπιση των φαινομένων κοινωνικού αποκλεισμού και των συνακόλουθων επιδράσεων στο Σχολείο, το θεσμό της Εκπαίδευσης και γενικότερα στην Παιδεία της χώρας. Στο σημείο αυτό καταγράφονται προτάσεις και καλές πρακτικές για την αντιμετώπιση παρόμοιων φαινομένων ή και εν μέρει ορισμένων από τις αιτίες τους, καθώς και κείμενα εκπαιδευτικής πολιτικής με σχετικό περιεχόμενο.