Το θέατρο ως αστικό θέαμα είναι δημιούργημα της τυραννίας, αλλά διανύει παράλληλη πορεία με την εξέλιξη του πολιτεύματος της Αθήνας. Οι δημιουργοί των σωζόμενων τραγωδιών και κωμωδιών είναι ενεργοί πολίτες, οι συντελεστές του θεάτρου είναι πολίτες και το ακροατήριο στο οποίο απευθύνονται είναι τα μέλη μίας από τις πλέον πολιτικοποιημένες κοινότητες του αρχαίου κόσμου. Η πολιτική διάσταση του θεάτρου εντοπίζεται τόσο στις παραμέτρους της τέλεσης των δραματικών αγώνων, όσο και στην αντανάκλαση πολιτικής σκέψης που συχνά είναι χρονικά επίκαιρη, τις περισσότερες φορές όμως είναι ένας ευρύτερος προβληματισμός για τη λειτουργία της πολιτείας και τη θέση του ατόμου μέσα σε αυτήν.
- Διδάσκων: Magda Boniati
- Διδάσκων: Spyros Siropoulos
Το μάθημα θεραπεύει τον χαρακτήρα και τη σημασιολογία της δραματουργίας στην ευρύτερη λεκάνη της νοτιοανατολικής Μεσογείου, με ιδιαίτερη έμφαση στην Αίγυπτο της 2ης και 1ης χιλιετίας π.Χ. Αναλύεται η αρχαιολογία της δραματουργίας, ο δραματουργικός χαρακτήρας της αρχαίας αιγυπτιακής γραμματολογίας και οι διαδράσεις της με την πολιτική-θρησκευτική ιδεολογία και λατρευτική πρακτική. Η ανάπτυξη του μαθήματος ακολουθεί μια χρονολογική σειρά, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε συγκεκριμένες περιπτωσιολογίες από τη φαραωνική και ελληνορωμαϊκή Αίγυπτο. Εξετάζονται, inter alia, το φεστιβάλ σεντ, ο δραματικός πάπυρος από το Ραμσείο, η Ιστορία του Σινούχε η δραματουργία της Αθώρ και τα μυστήρια του Όσιρι στην Άβυδο, η νεκρική τελετή «ανοίγματος του στόματος» του νεκρού και η καθημερινή τελετουργία προς τιμήν των προγόνων.
- Διδάσκων: Panagiotis Kousoulis
Στο μάθημα «Υπολογιστική Επεξεργασία της Γλώσσας του Αρχαίου Δράματος» οι φοιτήτριες και οι φοιτητές μαθαίνουν πώς να εφαρμόζουν τη μεθοδολογία Σωμάτων Κειμένων (ΣΚ) σε κείμενα του Αρχαίου Δράματος για εφαρμογές που αφορούν στη φιλολογία, στην εκπαίδευση, στη γλωσσολογία, στην υφολογία και στις κοινωνικές, πολιτικές και ανθρωπιστικές επιστήμες, μεταξύ άλλων. Γνωρίζουν, καταρχάς, τι είναι τα Σώματα Κειμένων (ΣΜ), τα είδη τους, αρχές σχεδίασης και κατασκευής τους, τύπους επισημείωσής τους και τη συμβολή της μεθοδολογίας που προτείνουν στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες και ειδικότερα στη μελέτη της γλώσσας του Αρχαίου Δράματος. Στο μάθημα περιγράφονται ελεύθερα διαθέσιμα στο διαδίκτυο ΣΚ που αφορούν στο Αρχαίο Δράμα, καθώς και εργαλεία για την επεξεργασίας τους. Ορίζονται προδιαγραφές για τη σχεδίαση και κατασκευή ΣΚ Αρχαίου Δράματος. Δίνονται οι δυνατότητες εφαρμογής της μεθοδολογίας ΣΚ στη μελέτη της γλώσσας του Αρχαίου Δράματος, με τη χρήση ελεύθερα διαθέσιμων στο διαδίκτυο κειμένων του Αρχαίου Δράματος καθώς και ελεύθερα διαθέσιμων εργαλείων για την επεξεργασία τους. Οι φοιτητές και φοιτήτριες γνωρίζουν την Εθνική Υποδομή που υποστηρίζει και προωθεί τις Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες και Τέχνες καθώς και τη Γλωσσική Τεχνολογία και Καινοτομία στην Ελλάδα, «ΑΠΟΛΛΩΝΙΣ», την Εθνική Υποδομή Γλωσσικών Πόρων, Τεχνολογιών και Υπηρεσιών» «CLARIN:EL» και το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών για την Έρευνα στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες «ΔΥΑΣ». Εκτός των ειδικών ικανοτήτων που αποκτούν οι φοιτήτριες και οι φοιτητές κατά τη διάρκεια του μαθήματος, αποκτούν γενικές ικανότητες σχετικά με την αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών με τη χρήση σχετικών, νέων μεθόδων και τεχνολογιών, την προσαρμογή σε νέες καταστάσεις, τη λήψη αποφάσεων, την αυτόνομη και ομαδική εργασία και μάλιστα σε διεπιστημονικό περιβάλλον και την παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών. Η εξέταση του μαθήματος περιλαμβάνει την εκπόνηση και παρουσίαση δραστηριοτήτων/εργασιών. Το μάθημα διεξάγεται με τη χρήση Τ.Π.Ε. στη διδασκαλία, στην εκπόνηση των δραστηριοτήτων/εργασιών καθώς και στην επικοινωνία με τις φοιτήτριες και τους φοιτητές.
- Διδάσκων: Katerina Frantzi
- Διδάσκων: Konstantinos Kaleris
- Διδάσκων: kiriakakis Kiriakakis
Το αρχαίο ελληνικό θέατρο αποτελεί ένα από τα κορυφαία πολιτιστικά επιτεύγματα του ελληνικού πνεύματος και έχει ανεκτίμητη συνεισφορά στην παγκόσμια πολιτισμική κληρονομιά. Στην Αρχαία Τραγωδία και Κωμωδία ενώνονται αρμονικά ο λόγος, το τραγούδι και ο χορός, ενώ παρασταίνεται δημιουργικά ο μύθος ανανεωμένος μέσα από τον κοινωνικό και πολιτικό προβληματισμό της εποχής, σε μια ύψιστη πνευματική δημιουργία. Τόσο η τραγωδία όσο και η κωμωδία αποτελούν κατ’ εξοχήν πολιτικά κείμενα. Η τραγωδία, μολονότι αντλεί τις υποθέσεις της από τον μύθο, θέτει στο κέντρο των ενδιαφερόντων της την κοινωνική σκέψη της πόλης. Η κωμωδία αντανακλά την καθημερινή ζωή της Αθήνας.
Η ακμή του αρχαίου ελληνικού θεάτρου συμπίπτει με την επικράτηση της αθηναϊκής δημοκρατίας. Θέατρο και δημοκρατία συμπορεύονται και αλληλοεπηρεάζονται. Η δημοκρατία έδινε στους κωμικούς ποιητές το δικαίωμα να διακωμωδούν ελεύθερα όποιον ήθελαν, χωρίς φόβο. Τολμά, λοιπόν, ο Αριστοφάνης να πει αυτό που είναι δίκαιο για την πόλη και αποδοκιμάζει την αδιαλλαξία της δημοκρατίας, όταν δεν θέλει να χρησιμοποιήσει τους έντιμους πολίτες. Σατιρίζει πρόσωπα και καταστάσεις, ελέγχει και καυτηριάζει τους ισχυρούς πολιτικούς της εποχής του. Παίρνει θέση για όλα τα κοινωνικά, θρησκευτικά και ηθικά προβλήματα. Το μάθημα εξετάζει την ποιητική τέχνη του Αριστοφάνη.
- Διδάσκων: Magda Boniati
- Διδάσκων: Charikleia Pappa
- Διδάσκων: Theodoros Pappas
Το αρχαίο ελληνικό θέατρο αποτελεί διαχρονικά το μορφωτικό και παιδευτικό επικοινωνιακό σύστημα που όχι μόνο συνδιαλέγεται δημιουργικά με την πραγματικότητα αλλά και την ξεπερνά καθώς ωθεί τον θεατή στον κριτικό αναστοχασμό της, καθώς διαμορφώνει συνειδήσεις και πρότυπα συμπεριφορών. Τα χαρακτηριστικά αυτά του αρχαίου δράματος αποκτούν άλλη νοηματική βαρύτητα όταν αναφερόμαστε στο σχολείο όπου η παιδεία και η αγωγή αποτελούν πρωτεύοντα στόχο. Αν μάλιστα λάβουμε υπόψη ότι ο όρος θέατρο όπως και ο όρος δράμα κληροδοτήθηκαν σε όλες της ευρωπαϊκές γλώσσες από την ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό που θεωρούσε το θέατρο ως ‘Σχολείο’ (διδασκαλία), μπορούμε να αντιληφθούμε την αξία που έχει η διδακτική αξιοποίηση του αρχαίου δράματος στη σύγχρονη εκπαίδευση. Ωστόσο αν και η μελέτη του αρχαίου ελληνικού θεάτρου και η παιδευτική διάστασή του βρίσκεται συνεχώς στο προσκήνιο της παγκόσμιας πνευματικής ζωής, όπως αποδεικνύεται από το πλήθος των μελετών, στη σύγχρονη ελληνική εκπαίδευση η διδασκαλία της δραματικής ποίησης εγκλωβίζεται στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών και υφίσταται όλα τα τρωτά του εκπαιδευτικού συστήματος, με αποτέλεσμα την ανεπαρκή πρόσληψη του παιδευτικού αγαθού. Το παρόν γνωστικό αντικείμενο έχει, μεταξύ άλλων, στόχο να αναδειχθούν τρόποι διδακτικής αξιοποίησης του αρχαίου δράματος εντός και εκτός σχολικής τάξης, σε ομάδες παιδιών με τη μέθοδο project, σε εκπαιδευτικά προγράμματα, ακόμα και στην εκπαίδευση ενηλίκων.
Διδάσκοντες: Μαρία Κλαδάκη & Κων/νος Μαστροθανάσης
- Διδάσκων: Magda Boniati
- Διδάσκων: Maria Kladaki
- Διδάσκων: Konstantinos Mastrothanasis
Στο μάθημα θα εξεταστεί ενδελεχώς η αρχιτεκτονική μορφή του αρχαίου ελληνικού και ρωμαϊκού θεάτρου και θα παρουσιαστούν όλα εκείνα τα στοιχεία (υλικά, τεχνικές κλπ.) που συνιστούν τον θεατρικό χώρο και υπηρετούν τις ανάγκες των παντός είδους παραστάσεων.
Θα παρουσιαστούν επιμέρους ελληνικά και ρωμαϊκά θέατρα και ωδεία από διάφορες θέσεις την Μεσογείου μεγάλες ελληνικές και ρωμαϊκές πόλεις (π.χ. Αθήνα, Πέργαμος, Ρώμη κ.ά) και μεγάλα πανελλήνια ιερά (π.χ. Δελφοί κ.ά), όπου το θέατρο εντασσόταν αρμονικά στο οικοδομικό σύνολο και αποτελούσε ζωτικό κομμάτι της πολιτικής κοινωνικής και θρησκευτικής ζωής, τόσο ως χώρος αναψυχής και παίδευσης, όσο και ως χώρος επιβολής πολιτειακής και θρησκευτικής ισχύος.
- Διδάσκων: Magda Boniati
- Διδάσκων: Evangelia Dima
- Διδάσκων: Konstantinos Kalogeropoulos
- Διδάσκων: Emmanouil Stefanakis