Το θέατρο ως αστικό θέαμα είναι δημιούργημα της τυραννίας, αλλά διανύει παράλληλη πορεία με την εξέλιξη του πολιτεύματος της Αθήνας. Οι δημιουργοί των σωζόμενων τραγωδιών και κωμωδιών είναι ενεργοί πολίτες, οι συντελεστές του θεάτρου είναι πολίτες και το ακροατήριο στο οποίο απευθύνονται είναι τα μέλη μίας από τις πλέον πολιτικοποιημένες κοινότητες του αρχαίου κόσμου. Η πολιτική διάσταση του θεάτρου εντοπίζεται τόσο στις παραμέτρους της τέλεσης των δραματικών αγώνων, όσο και στην αντανάκλαση πολιτικής σκέψης που συχνά είναι χρονικά επίκαιρη, τις περισσότερες φορές όμως είναι ένας ευρύτερος προβληματισμός για τη λειτουργία της πολιτείας και τη θέση του ατόμου μέσα σε αυτήν.
- Διδάσκων: Spyros Siropoulos
Το μάθημα θεραπεύει τον χαρακτήρα και τη σημασιολογία της δραματουργίας στην ευρύτερη λεκάνη της νοτιοανατολικής Μεσογείου, με ιδιαίτερη έμφαση στην Αίγυπτο της 2ης και 1ης χιλιετίας π.Χ. Αναλύεται η αρχαιολογία της δραματουργίας, ο δραματουργικός χαρακτήρας της αρχαίας αιγυπτιακής γραμματολογίας και οι διαδράσεις της με την πολιτική-θρησκευτική ιδεολογία και λατρευτική πρακτική. Η ανάπτυξη του μαθήματος ακολουθεί μια χρονολογική σειρά, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε συγκεκριμένες περιπτωσιολογίες από τη φαραωνική και ελληνορωμαϊκή Αίγυπτο. Εξετάζονται, inter alia, το φεστιβάλ σεντ, ο δραματικός πάπυρος από το Ραμσείο, η Ιστορία του Σινούχε η δραματουργία της Αθώρ και τα μυστήρια του Όσιρι στην Άβυδο, η νεκρική τελετή «ανοίγματος του στόματος» του νεκρού και η καθημερινή τελετουργία προς τιμήν των προγόνων.
- Διδάσκων: Panagiotis Kousoulis
Το μάθημα, εξετάζει την θεατρικότητα της πόλης, το μνημείο και η επιβολή της πολιτειακής ισχύος και τον μνημειακό χαρακτήρα του δημόσιου χώρου. Πέραν της λειτουργικότητάς της ως αστικός χώρος, η πόλη στη συμβολική δομή της μέσω ενός διακριτού δικτύου μνημειακών κατασκευών καθίσταται αντιληπτή ως σκηνικός διάκοσμος, που εξυπηρετεί συγκεκριμένες καλλιτεχνικές, ιδεολογικές και πολιτικές τάσεις ή σκοπιμότητες. Η χρήση του μνημείου ως μέσου για την επιβολή πολιτικής ιδεολογίας ή την επίδειξη της πολιτειακής ισχύος αντιπροσωπεύει ένα διακριτό πλέγμα του μηχανισμού που αποκαλούν συνήθως οι ανθρωπολόγοι πόλις-θέατρο. Τόσο η αρχαιολογική μαρτυρία όσο και η ιστορική μαρτυρία περιόδων της ύστερης αρχαιότητας σε ό,τι αφορά στη χρήση του μνημείου ή του δημόσιου χώρου υποδεικνύουν τη σχέση της μνημειακής κατασκευής με συνειρμούς ιδεολογικής και θρησκευτικής φύσης, ικανούς να επιβάλλουν άυλες μορφές εξουσίας στο πλαίσιο του αστικού περιβάλλοντος. Ως αστικός «δημόσιος» χώρος η μνημειακή κατασκευή στην αρχαιότητα και μεταγενέστερες περιόδους υπηρετεί την ιδεολογία της αστικοποίησης ως τόπος συνάθροισης, επίλυσης συγκεκριμένων προβλημάτων νομικής φύσης ή ικανοποίησης του θρησκευτικού συναισθήματος, συνδεόμενος σε σημαντικό βαθμό με τη φυλετική τη θρησκευτική και την εθνική ταυτότητα. Εκτός, όμως, από τις διαφορετικές σχέσεις που χαρακτηρίζουν τη μνημειακή κατασκευή ως σημείο συγκέντρωσης και αλληλεπίδρασης, στην πορεία του μέσα στους αιώνες το μνημείο απογυμνώνεται από τους σφικτούς εναγκαλισμούς του με τις εκάστοτε ιδεολογίες που ώθησαν στην κατασκευή του και προβάλλει ως αυτόνομη πολιτισμική οντότητα, αγγελιαφόρος μεν ενός διακριτού πολιτισμικού ρεύματος, διαθέσιμο, ωστόσο για τις ανάγκες των σύγχρονων πολυπολιτισμικών κοινωνιών. Από τα παραπάνω καθίσταται εμφανές πως η παρουσία και οι χρήσεις του μνημείου στον «θεατρικό διάκοσμο», το «σκηνικό» του αρχαίου αστικού περιβάλλοντος χρήζουν ιδιαίτερης έρευνας, προκειμένου να γίνει κατανοητός ο διαχρονικός ρόλος της μνημειακής αρχιτεκτονικής στις ανθρώπινες κοινωνίες.
- Διδάσκων: Konstantinos Kalogeropoulos
- Διδάσκων: Emmanouil Stefanakis
Στο μάθημα «Υπολογιστική Επεξεργασία της Γλώσσας του Αρχαίου Δράματος» οι φοιτήτριες και οι φοιτητές μαθαίνουν πώς να εφαρμόζουν τη μεθοδολογία της επεξεργασίας Σωμάτων Κειμένων για τη μελέτη της γλώσσας του Αρχαίου Δράματος αλλά και άλλων θεμάτων που απορρέουν από την επεξεργασία της. Γνωρίζουν καταρχάς τι είναι τα Σώματα Κειμένων, τα είδη τους, τις αρχές σχεδίασης και κατασκευής τους, τους τύπους επισημείωσης, την κανονικοποίηση και την αναγκαιότητα χρήσης τους στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες. Μαθαίνουν για την εφαρμογή των Σωμάτων Κειμένων στη μελέτη της γλώσσας του Αρχαίου Δράματος, γνωρίζουν πώς να χρησιμοποιούν ελεύθερα διαθέσιμα στο διαδίκτυο κείμενα Αρχαίου Δράματος καθώς και ελεύθερα διαθέσιμα εργαλεία για την επεξεργασία τους. Χρησιμοποιούν αρχές της σχεδίασης και κατασκευής Σωμάτων Κειμένων για τη σχεδίαση και κατασκευή σωμάτων κειμένων Αρχαίου Δράματος και επεξεργάζονται κείμενα του Αρχαίου Δράματος για την εξόρυξη πληροφορίας σχετικά με το ύφος της γλώσσας του αλλά και της κοινωνικής και πολιτικής του διάστασης. Εκτός των ειδικών ικανοτήτων που αποκτούν οι φοιτήτριες και οι φοιτητές, αποκτούν γενικές ικανότητες σχετικά με την αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών, την προσαρμογή σε νέες καταστάσεις, τη λήψη αποφάσεων, την αυτόνομη και ομαδική εργασία και μάλιστα σε διεπιστημονικό περιβάλλον και την παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών. Η εξέταση του μαθήματος περιλαμβάνει την εκπόνηση εργασιών. Το μάθημα διεξάγεται με τη χρήση Τεχνολογιών της Πληροφορίας στη διδασκαλία, στην επικοινωνία με τις φοιτήτριες και τους φοιτητές καθώς και στην εκπόνηση των εργασιών.
- Διδάσκων: Katerina Frantzi
- Διδάσκων: kiriakakis Kiriakakis
Το αρχαίο ελληνικό θέατρο αποτελεί ένα από τα κορυφαία πολιτιστικά επιτεύγματα του ελληνικού πνεύματος και έχει ανεκτίμητη συνεισφορά στην παγκόσμια πολιτισμική κληρονομιά. Στην Αρχαία Τραγωδία και Κωμωδία ενώνονται αρμονικά ο λόγος, το τραγούδι και ο χορός, ενώ παρασταίνεται δημιουργικά ο μύθος ανανεωμένος μέσα από τον κοινωνικό και πολιτικό προβληματισμό της εποχής, σε μια ύψιστη πνευματική δημιουργία. Τόσο η τραγωδία όσο και η κωμωδία αποτελούν κατ’ εξοχήν πολιτικά κείμενα. Η τραγωδία, μολονότι αντλεί τις υποθέσεις της από τον μύθο, θέτει στο κέντρο των ενδιαφερόντων της την κοινωνική σκέψη της πόλης.
Η κωμωδία αντανακλά την καθημερινή ζωή της Αθήνας. Η ακμή του αρχαίου ελληνικού θεάτρου συμπίπτει με την επικράτηση της αθηναϊκής δημοκρατίας. Θέατρο και δημοκρατία συμπορεύονται και αλληλοεπηρεάζονται. Η δημοκρατία έδινε στους κωμικούς ποιητές το δικαίωμα να διακωμωδούν ελεύθερα όποιον ήθελαν, χωρίς φόβο. Τολμά, λοιπόν, ο Αριστοφάνης να πει αυτό που είναι δίκαιο για την πόλη και αποδοκιμάζει την αδιαλλαξία της δημοκρατίας, όταν δεν θέλει να χρησιμοποιήσει τους έντιμους πολίτες. Σατιρίζει πρόσωπα και καταστάσεις, ελέγχει και καυτηριάζει τους ισχυρούς πολιτικούς της εποχής του. Παίρνει θέση για όλα τα κοινωνικά, θρησκευτικά και ηθικά προβλήματα. Το μάθημα εξετάζει την ποιητική τέχνη του Αριστοφάνη.
- Διδάσκων: Theodoros Pappas