εξετάζονται τα μορφολογικά, δομιολειτουργικά και συντακτικά στοιχεία της αιγυπτιακής γλώσσας του Μέσου Βασιλείου (κλασικά αιγυπτιακά) μέσα από την ανάλυση ιερογλυφικών επιγραφών και σύντομων αποσπασμάτων της αρχαίας αιγυπτιακής γραμματολογίας. Ο/η φοιτητής/τρια εξοικειώνεται με τα βασικά χαρακτηριστικά και τις στρατηγικές ανάγνωσης των ιερογλυφικών σημείων και εισάγεται στη γραμματική και το συντακτικό του μη-ρηματικού λόγου: ουσιαστικό, επίθετο, αντωνυμία, προσδιορισμός, κατάσταση. Παράλληλα, έρχεται σε επαφή με τις βασικές πτυχές και τεχνικές της επιγραφικής του Μέσου Βασιλείου.

Το μάθημα εξετάζει τον χαρακτήρα και τη σημασιολογία της αρχαίας αιγυπτιακής θρησκείας και τελετουργικής πρακτικής, καθώς και τις συνακόλουθες επιδράσεις στη μαγικοθρησκευτική και φιλοσοφική παράδοση της Ύστερης Αρχαιότητας στη Μεσόγειο. Αναλύεται ο συμβολισμός του αιγυπτιακού τελετουργικού τυπικού και της θρησκευτικής δραματουργίας, τονίζεται η αλληλένδετη σχέση της μαγείας με το θρησκευτικό σύστημα σκέψης και συμπεριφοράς των αρχαίων Αιγυπτίων και περιγράφεται η αιγυπτιακή νεκρική ιδεολογία και ταφική πρακτική. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην εξέλιξη της φαραωνικής θρησκείας κατά την ελληνορωμαϊκή περίοδο και τονίζεται η συμβολή της ελληνικής κοσμοθεωρίας και θεολογίας στην ανάπτυξη ενός ιδιάζοντος θρησκευτικού συγκρητισμού στο πολυπολιτισμικό περιβάλλον της ελληνιστικής οικουμένης. Σκιαγραφείται η εικόνα και σημασία μιας «άλλης» Αιγύπτου ως γεωπολιτι(σμι)κού χώρου εντὸς του οποίου διαμορφώνονται οι συνθήκες για τη διαλεκτικὴ ώσμωση της θεουργικής φιλοσοφίας της Ύστερης Αρχαιότητας με τη γηγενή αιγυπτιακή θεολογία. 

Σκοπός του μαθήματος είναι η ανάπτυξη μεθόδων προσέγγισης των αρχαίων πηγών, όσον αφορά στην αποκωδικοποίηση των σχέσεων των λαών της Μεσογείου κατά τη διάρκεια της Αρχαϊκής και της Κλασσικής Περιόδου. Τονίζεται ότι η αφετηρία καθώς και η προσέγγιση αυτή θα είναι ελληνοκεντρική, καθώς θα εξεταστούν φιλολογικές και ιστορικές μαρτυρίες που προέρχονται από την ελληνική επικράτεια. Το υλικό ταξινομείται σε 4 βασικές ενότητες: α) Πηγές, προβλήματα, ερμηνεία της Ιστορίας, β) ο β’ αποικισμός (750-550 π.Χ.) και διαμόρφωση της πολιτισμικής και πολιτικής ταυτότητας της Ελλάδας, αποικιοκρατική δράση στη Μεσόγειο, εμπόριο στη Μεσόγειο των αρχαϊκών και κλασικών χρόνων γ) Μεσόγειος και γεωργία, δ) ποικιλωνυμία της Μεσογείου μέσα από τις γραμματειακές πηγές.

Το μάθημα εξετάζει τις σχέσεις της Κύπρου με την Εγγύς Ανατολή, αλλά και με ολόκληρη την ανατολική Μεσόγειο μέσα από τα αρχαιολογικά δεδομένα σε επίπεδο πολιτιστικό, οικονομικό, ιδεολογικό και πολιτικό από την Νεολιθική (περ. 8200-3900 π.Χ.) μέχρι και την πρώιμη ελληνιστική περίοδο (31 π.Χ.). Σκοπός του μαθήματος είναι να παρουσιάσει διαφορετικές ερευνητικές προσεγγίσεις στον τομέα της αρχαιολογίας, μέσω της θεματικής μελέτης της Κύπρου, να χρησιμοποιήσει ως πηγές μελέτης το πρωτογενές υλικό και να μελετήσει την κατανομή θέσεων, την οικονομία, την κοινωνική και την πολιτική οργάνωση, τόσο της Κύπρου όσο και των γειτονικών περιοχών της ανατολικής Μεσογείου.

Το μάθημα εξετάζει τις σχέσεις που αναπτύχθηκαν ανάμεσα στους πολιτισμούς του Αιγαίου με τους σύγχρονους πολιτισμούς γύρω από αυτό – την Αίγυπτο, την Συροπαλαιστίνη, την Ανατολία – από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3500 π.Χ.) έως την Ύστερη (1100π.Χ.). Παράλληλα αξιολογείται το ιστορικό, πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο της εποχής (3500-1100 π.Χ.).

Το μάθημα, εξετάζει τη σχέση της Αρχαιολογίας με τη Νομισματική και τη σημασία του νομίσματος, ως αρχαιολογικής μαρτυρίας, για την ερμηνεία του παρελθόντος. Παρουσιάζονται οι τύποι της αρχαιολογικής μαρτυρίας με βάση την αρχαιολογική θεωρία, τα χαρακτηριστικά του νομίσματος, οι νομισματικοί όροι και η μεθοδολογία. Εξετάζονται τέσσερεις επιμέρους κατηγορίες αρχαιολογικής-νομισματικής μαρτυρίας: οι «θησαυροί», τα εγκαίνια, τα σποραδικά ανασκαφικά νομίσματα και τα εντάφια νομίσματα, ενώ αναλύεται, επιπλέον, η σημασία του νομίσματος ως τεχνουργήματος και φορέα τέχνης.